Algemeene Schippers vereeniging

Ik ben door een aantal schippers die de IJssel bevaren opmerkzaam gemaakt op het feit dat de waterdiepte op de IJssel dit jaar verontrustend lager is dan de Waal c.q.de Rijn boven Pannerden. Ron Breedveld was de eerste die mij op dit spoor zette.

Vervolgens ben ik eens wat gaan rondbellen en heb in een overleg met de provincie en RWS deze stelling ook eens losgelaten en dat resulteerde in een gesprek met RWS hier over. Dat gaf wel enige duiding maar de gehele problematiek was voor mij nog niet geheel duidelijk.

Nu is het zo dat ik in het verleden zitting heb gehad in de commissie Waal dat was in 1993 22 jaar geleden ik was daar een van de leden die afgevaardigd waren door de Koninklijke Schippers Vereniging Schuttevaer . Het ging toen over de eventuele vaarweg verbeteringen op de Waal voor met en name de grotere eenheden , waaronder ook de zesbaks duwvaart , moesten worden meegenomen in het beleid . de bochten van Erlecom , Nijmegen en St. Andries waren onderdeel van de studie. Deze drie scherpste bochten in de Waal gaven problemen om bij alle waterstanden met grote eenheden te kunnen varen. Toen is er besloten dat er bodemkribben in de Waal zouden worden gelegd waardoor de binnenbochten zouden uitdiepen , hierdoor zou er een veel grotere vaarweg breedte ontstaan .Wij Schuttevaer hebben wel voor een aantal zaken gewaarschuwd ten eerste het waterpeil bij Pannerden daarvan hebben wij gezegd dit gaat dalen als je de bocht van Erlecom gaat verbreden zodat er meer water door kan. Het antwoord was dat dit inderdaad zo was maar de inschatting van RWS was dat dit maar c.a.3 cm. zou zijn , wij hadden daar toen al grote twijfels bij . Nu blijkt het inderdaad 10 cm. te zijn . Vervolgens hebben wij ook gewaarschuwd voor verzanding op de midden Waal bij verandering van de genoemde bochten , ook dit werd gebagatelliseerd maar inmiddels weten we dat er bijna permanent gebaggerd wordt in de Waal om de zaak op diepte te houden. Ook is er toen belooft dat dit niet zou drukken op het besteding budget van R.W.S., ik kan dit niet beoordelen maar ik betwijfel het wel.

Nu terug naar de IJssel en de weinige diepgang . Een aantal schippers veronderstelden dat het mogelijk kwam door het feit dat er Krachtcentrales gebouwd zijn in de Neder-Rijn en stuwen voor op wekking van stroom door waterkracht. Nu zijn er inderdaad 4 turbines in de stuw van Amerongen ingebouwd maar deze werken niet bij laagwater op de Rijn en IJssel.
Wat ik wel geleerd heb is dat er een aftap is aan de Beneden-Rijn bij kilometerraai 908 nabij de Grebbeberg die mogen 30 kubieke meter aftappen ten behoeve van de Veluwe en Amersfoort waar bij warm weer in de zomer Blauwalg kan optreden . Dit gaat via het Valleikanaal en de Grift , voor mij was dit nieuws ik had er nooit van gehoord. Nu is het in het najaar niet meer aan de orde omdat de natuur geen water meer nodig heeft en ook de landbouw niet en ook de Blauwalg komt dan niet meer voor . Wel gaat er nog 1 kub. via de vistrap en natuurlijk door het schutproces van de sluizen op de Beneden-Rijn.
Maar al met al is dat niet de reden van het mindere water op de IJssel.
Door studie te maken van de afvoeren in de afgelopen 20 jaar is te zien dat de verdeling Waal – Pannerdenskanaal veranderd zijn in het voordeel van de Waal.
In het Water-akkoord is afgesproken dat de verdeling moet zijn 2/3 Waal en 1/3 Pannerdenskanaal. Deze waterverdeling wordt nog wel gerealiseerd bij hoogwater als de Stuw van Driel is geopend . Bij lage waterstanden is de afvoer van het Pannerdenskanaal terug gelopen naar 22% van de afvoer en krijgt de Waal 78%.
Nu was de verhouding bij laag water altijd al niet helemaal 2/3 en 1/3 maar de IJssel krijgt sinds de bocht verbreding bij Erlecom toch zeker 10 % minder water dan voor de Waalwerken.

De schippers die beweerden dat de IJssel minder water heeft dan in het verleden hebben dus wel degelijk gelijk. Er gaat gewoon meer water via de Waal. Dit is gelukkig in ons landje allemaal na te trekken via diverse websites.

De vraag die overblijft is, moet er iets aan gebeuren en zo ja wat?
Hoe lang laten we dit proces nog doorgaan? Wanneer is de IJssel helemaal niet meer bevaarbaar?

Naar mijn mening kun je het probleem alleen oplossen door de Boven-Waal te versmallen zodat de waterstand aan de Pannerdens kop weer wat hoger wordt , dus krib verlenging.

Zo maar een paar opmerkingen waar ik geen oordeel over heb maar misschien zijn er mensen of organisaties die daar wel een mening over hebben en dan hoort het duidelijk te zijn hoe het zo gekomen is.

Ger Veuger ex. CAMBIO
Lid Denktank A.S.V.
tel. +31 633 030 281