Algemeene Schippers vereeniging

• Vraag SP betreffende werknemers in de binnenvaart
  
• Wijzigingen Arbeidstijdenbesluit
  

Vraag SP betreffende werknemers in de binnenvaart

Eric Smaling heeft in een paar interviews aangegeven dat binnenvaart weer aantrekkelijk moet worden voor jongeren, waarop we deze reacties binnen kregen. Dat eigenlijk niemand zit te wachten op MBO geschoolde jongeren. Herkent de ASV dit, en wat is er aan te doen?

Een aantal reacties vanuit de denktank en een aanzet tot “oplossingen” voor het werknemersvraagstuk in de binnenvaart.

Reacties:

Commentaar 1
Aan de hand van de cijfers wordt al duidelijk dat er in de binnenvaart veel gebruik wordt gemaakt van buitenlands personeel. Ik weet niet veel beter dan dat het zo is. Ik denk dat daar verschillende oorzaken voor zijn.

In het eerste decennium van deze eeuw zijn er veel schepen bijgekomen waarop met meer dekbemanning gevaren moet worden. Onder Nederlanders waren er onvoldoende beschikbaar en dus werd er in Midden en Oost Europa gezocht. Dat was nog in een tijd dat er met werkvergunningen gewerkt werd (tot 2007). Men heeft toen ontdekt dat veel werknemers uit die landen een goede werkethiek hebben , betrouwbaar en loyaal zijn en dus is er geen behoefte aan Nederlands dekpersoneel.

Later (vanaf 2007) heeft men ontdekt dat Fillipijnen voor relatief weinig kosten maanden aan boord komen en ook een goede werkethiek hebben , betrouwbaar en loyaal zijn. Dat was voor schippers heel aantrekkelijk. Er was toen geen sprake meer van personeelstekort in het grote Europa, maar door goed gebruik te maken van mazen die het ministerie van Sociale Zaken in de wet liet hebben uitzendbureaus massaal werkvergunningen gekregen voor Fillipijnen. De voorwaarde was dat ze een opleiding gingen volgen en op de kantoren liggen nu dus honderden ongebruikte cursussen matroos binnenvaart. Aangezien je aan dek begint en daar meer buitenlands personeel is gekomen zijn er ook velen van hen doorgestroomd naar de functie schipper. Daardoor komt er ook meer buitenlands personeel in de stuurhut.

Voor Nederlandse jongeren is beginnen in de binnenvaart vaak ook niet interessant. Toen ik ging varen was ik het weekend thuis en verdiende minder als vrienden in de bouw (en zij konden ook nog bijklussen in de avond). Daarnaast is er zoals W terecht aangeeft sprake van een “cowboy” wereld. Er wordt vaak zomaar wat gedaan, met name in de particuliere binnenvaart, wat beloning, opleiden en werktijden betreft. Werknemers hebben daar zelf ook schuld aan omdat ze nooit voor zichzelf opkomen via bijv. de vakbonden. Ik heb daar genoeg voorbeelden van. Dat er geen bindende CAO is heeft daar veel mee te maken.

Als je eenmaal schipper bent wordt het beter. Ten opzichte van banen aan de wal verdien je dan een goed salaris met vaak veel vrije tijd. Maar je moet er wel uren voor maken aan boord.

Uiteindelijk denk ik dat de grootste boosdoener de economische rol van vervoer is. Vervoer moet goedkoop om de consumptiemaatschappij en de economische groei in stand te kunnen houden. Dus, een gebrek aan Europees vervoersbeleid.

Dat er op Nederlandse schepen onder buitenlandse condities wordt gewerkt is een wens geweest van de Europese beleidsmakers. 1 Europa was het toch. Nu moet ik eerlijk zeggen dat als een werkgever het goed geregeld heeft een werknemer het in Luxemburg beter heeft als in Nederland. Lagere kosten zorgverzekering, betere ziekteregeling en een beter pensioen. Ik zit liever onder Nederlandse condities, maar Luxemburg is mij niet tegengevallen als de papierwinkel in orde is. Ik vind de vraag over MBO-jongeren nogal ruim. Er zijn namelijk verschillende MBO geschoolde jongeren.

Een MBO jongere die geen binnenvaartopleiding heeft gevolgd begint onderaan de ladder en verdient te weinig ten opzichte van leeftijdsgenoten met een MBO opleiding. Een jongere zonder diploma van 16 jaar is voor een werkgever veel goedkoper.

De MBO opleidingen binnenvaart kent in principe twee versies. Beroeps Begeleidende Leerweg, waarbij de leerling werkt en af en toe naar school gaat (vergelijkbaar met 1 dag in de week aan de wal). En de Beroeps Opleidende Leerweg (BOL). Dat is fulltime naar school met een aantal stageperioden. Persoonlijk gaat mijn voorkeur uit naar jongeren die BBL gedaan hebben omdat ze in de praktijk veel meekrijgen van wat je nodig hebt om schipper of matroos te kunnen zijn. Vanuit een klaslokaal is dat een stuk moeilijker mee te geven.

Commentaar 2
Ik heb dat voor heen gezien bij mijn schoonzoon dat er veel buitenlanders in de binnenvaart werkzaam zijn. Deze mensen afkomstig uit die Donau landen zijn zeer bedreven in onderhoud aan schip en motoren, maar durven totaal geen verantwoording te nemen in het varen en het /laden/lossen.

Ik denk dat er , nee ik weet zeker dat er te weinig Nederlandse jongeren instappen. Ik denk niet dat het de beloning is maar de werk omstandigheden zijn, die veelal niet zo aantrekkelijk zijn.

Je bent als aankomend matroos of volmatroos toch veelal de laagste in rang aan boord (pispaal), dat hoeft geen probleem te zijn als de meerdere aan boord er maar geen misbruik van maakt. Afgelopen jaar met een jonge stageloper van 16 jaar gewerkt, echt eentje vol om het vak te leren die mocht ook veel van mij, en als alle volgende leermeesters normaal zijn wordt hij een schipper na 2020.

Op een schip van S (PTC) geweest, prima bemanning, kan ze niet verstaan, maar komen al niet in stuurhut, moet ze roepen voor elke sluis, geen feeling voor het vak, dan beleef je veel op een jaar als je daar mee werken moet hoor.

Ik vind dat er een fatsoenlijke werktijd met vrije tijds regeling moet zijn, wat veel al neer komt op zoveel dagen werken en zoveel dagen vrij, en dus van boord naar huis toe. Zoals ik gedaan heb altijd aan boord en weekend vrij is niet meer van de beste regelingen vind ik zo.

Commentaar 3
Heb helemaal geen moeite met wat voor opleiding de jongens /meisjes hebben ,het gaat bij ons vaak om hun inzet en dat er goed samen gewerkt kan worden.

Vind MBO jongeren vaak juist met hun handen technisch beter werken dan die doorgestudeerde hoogopgeleiden . Maar de meeste Nederlandse jongeren worden gelokt op een mooi blinkend schip en daar moet keihard gewerkt worden, vaak 24 uur.

Dan vallen ze in een keer van hun paard af ,en dan ga je vaak problemen krijgen.
Dat lig vaak aan de werkgever die te weinig geduld heeft omdat deze teveel van de jongeren verwacht. Zo zijn de jongeren ook vaak alleen ( zien hun vriendenkring niet meer)en hebben vaak slaap tekort.
Toen ik 18 jaar was had ik ook veel slaap nodig en was blij dat ik 8 a 9 uur achter mekaar kon slapen. En kon ook niet het vele werk op een schip,moest ook veel leren.

Nu is de scheepvaartwereld eigenlijk zo haastig ,dat elke minuut verlies is van inkomsten. Dus te veel werkdruk vanwege te weinig inkomsten.

Tenslotte:
Via meerdere reacties werd ook benadrukt dat sinds de werkgever het risico loopt jarenlang door te moeten betalen voor een zieke werknemer (en dat komt heel hard aan als je maar 1 of enkele werknemer(s) in dienst hebt, weten wij van nabij) het logisch is dat werkgevers andere wegen zoeken. Die wegen vinden ze via uitzendbureaus of ZZP-ers.
(aanzet tot) Oplossingen:

• Een structureel betere economische situatie in de (binnenvaart) vervoerssector door (Europees) vervoersbeleid
  
• Regelgeving aanpassen zodat het voor (kleine) werkgevers minder risicovol wordt om werknemers in dienst te nemen (specifiek in geval van ziekte)
  
• Een goed CAO voor werknemers in de binnenvaart