Page 4 - aug_2023.pdf

Voorwoord

Is dit wat we graag willen?

Mijn opa, die vanwege de kinderen stopte op ingespeeld, met gevoel en inzicht be- den. Er waren geen technische stroringen
met varen en aan de wal ging, kon een heersbaar en werkbaar gehouden. Tege- of slecht werkende camera’s, waardoor
baan krijgen bij Rijkswaterstaat op de lijk was dit een “natuurlijke” manier van er in het donker ineens niet meer geschut
Waaiersluis in Gouda. De waaiersluis is spuien. Het water gaat vanzelf. kon worden. Er waren geen gaten in de
dan wel een kleine sluis, maar wel een bezetting waardoor een sluis ineens 8
belangrijke sluis. Aan de buitenzijde is er Mijn opa en oma konden het huis op de uur lang dicht zat. Het waren tijden dat
het getij met eb en vloed, aan de binnen- sluis van Rijkswaterstaat kopen en daar- er met elkaar voor werd gezorgd dat de
zijde het kanaalpeil welke op peil gehou- door bleven ze er ook wonen. Middels de boel door ging en dat alles werkbaar was.
den dient te worden middels de verlaten computer en de digitalisering is de con- Nu zitten we vast aan protocollen, regels,
in het spui. trole naar Utrecht gegaan. Wanneer je het controle op controles, haperende ener-
peil een paar centimeter te hoog of te laag gieslurpende technieken. Nu zitten we
Bij gelijk water, 4x per dag, kunnen alle liet komen, dan kreeg je “een telefoon- met sluismeesters die niet meer aan een
deuren opengezet worden om de vracht- tje uit Utrecht” wat je aan het doen was. wiel draaien, nee sterker, ze zitten al he-
schepen (Spitsen, luxe motors etc.) er- Dit werd steeds strakker, met het gevolg lemaal niet meer op de sluis zelf. Het ge-
door te laten. Vroeger waren er elk tij veel dat het waterpeil niet meer beheersbaar voel waarmee je bezig bent, is nog verder
schepen. Zoveel dat soms ook ‘s nachts bleef op de manier zoals het altijd gewerkt verdwenen.
het moment van gelijk water benut moest heeft. Als je bij eb niet voldoende uitlaat,
worden. Wanneer schippers ‘s nachts dan kan het te hoog komen, maar je kunt Terwijl er heel veel van mensen op tal
voor de sluis aankwamen, konden ze mijn natuurlijk niet spuien tijdens de vloed. Ge- van controleposten zitten en elk peil op
opa uit bed kloppen om bij gelijk tij erdoor volg: er moest een gemaal met pompen de centimeter nauwkeurig zitten te con-
te kunnen. Er werd niet moeilijk gedaan komen. Zo kon er te allen tijde water in- troleren, komen we sluismeesters te kort
over werktijden. Dit hoorde erbij, dat wist of uitgelaten worden.. Ook werd de hele en komen schepen domweg gestremd te
je. sluis geautomatiseerd, niet meer met de liggen.
hand, maar alles middels knoppen. Het
Ik weet nog beelden te herinneringen dat gevoel verdween daarmee. Als je aan een Dan vraag ik me werkelijk af; hoever zijn
mijn opa en de schippers met 4 of 5 man wiel de deuren draait, dan heb je een ge- we gezonken met z’n allen? Verstikkende
hard aan een wiel stonden te trekken om voel met de krachten en elementen. Dan regels die de werkbaarheid in de weg
de deuren maar zo vroeg mogelijk open te weet je wat je doet. staan.
krijgen, zodat er zoveel mogelijk tijd was
om de schepen erin en eruit te laten va- Ook moest het personeel op de schop. Het varen is een mooi vak. Maar wat het
ren. Soms duurde het te lang en stroomde Het personeel werd uitbesteed met het mooi maakt, is juist het gevoel met het
het water al link andersom door de sluis, gevolg dat er verschillende mensen op ding waarmee je bezig bent. Je ruim weer
wanneer alle schepen erdoor waren. Je de sluis kwamen, die eigenlijk niet wisten vol en lekker onderweg, terwijl je de mo-
kunt dan niet zomaar de deuren sluiten, waarmee ze te maken hadden. tor onder je soepel hoort en voelt ronken.
want dan zouden ze kapot klappen. Daar- Je hebt feeling met je schip, bij elke wind-
voor had je dan de waaierdeuren. Tevens Een keer zag mijn opa dat er link hard vlaag of golf weet je al wat hij gaat doen.
konden deze waaierdeuren ook gebruikt water door de sluis naar binnen stroomde. Het is een gevoel dat niet te omschrijven
worden om (extra) te spuien of in te laten. Niemand verder op de sluis te bekennen. is. Dit alles is niet digitaal te vangen. Je
Deze deuren waren een geniale uitvinding Er was enkel één stel ebdeuren gesloten, kunt een schip op afstand automatisch la-
om met welk niveauverschil ook, deuren maar door de vloed werden deze al link ten varen, dat geloof ik heus wel, maar het
beheerst en zonder weerstand te kunnen uit elkaar gedrukt en stroomde het water zal geforceerd zijn. Het gevoel en feeling
openen en sluiten. Dit alles geheel op el- naar binnen. Mijn opa heeft de kettingslo- is weg wanneer jij als schipper niet meer
lebogenstoom natuurlijk. ten van de waaierdeuren doorgezaagd en aan boord zit. Als dan een camera slecht
vervolgens de waaierdeuren gebruikt om functioneert, dan zullen we het schip stil-
Zoals gezegd kwam mijn opa van zijn de zaak weer veilig te kunnen afsluiten. leggen, want het is niet meer veilig om
schip aan de wal. Hij liep een tijdje mee Later kwam de dienstdoende sluismees- door te varen. Ook zullen we geen stap
met de toenmalige sluismeester om de ter terug. Hij was weggeroepen voor een extra meer zetten. Als onze uurtjes erop
kneepjes van het vak te leren en nam andere brugbediening en had zich nooit zitten, dan stoppen we ermee. Of er nu
al snel deze functie over. Er kwam geen gerealiseerd dat de vloed zou komen en wel of geen collega is, die het overneemt.
schoolbank of cursus aan te pas. Het was dat dit zou kunnen gebeuren.
een tijd dat je nog veel zelfstandig kon en Is dit wat we graag willen? Laten we met
moest regelen. Kwam er veel neerslag, M’n opa had op tijd gehandeld en verdere elkaar de schouders eronder zetten om de

dan ging m’n opa bij eb lin spuien en schade aan de sluis voorkomen. Hij was binnenvaart met het juiste gevoel werk-

tro hij het kanaal lin onde peil. Aange- ook de laatste op de sluis die precies wist baar te houden! Laten we de maatschap-
zien er bij vloed niet gespuid kon worden, hoe je de waaierdeuren op de juiste ma- pij werkbaar houden door een beetje
moest die tijd wel overbrugd kunnen wor- nier moest gebruiken. nuchter te blijven denken.
den. Andersom ook, in tijden van droogte
wanneer de boeren ook veel water uit de Er werd toen niet moeilijk gedaan over Eddie van Vliet
(gekanaliseerde) Hollandse IJssel trok- werktijden, er werd niet moeilijk gedaan
ken, werd er bij vloed soms wat meer in- wanneer het water even iets onder of iets Voorpagina: Waaiersluis Gouda
gelaten, een beetje boven peil. “Dat is zo boven peil was. Er werd gewoon gezorgd
weg”, zei m’n opa dan. Hier werd gewoon dat hoe dan ook, de schepen erdoor kon-
4