Spitsenvaart op immateriële erfgoedlijst
Tussen de Shanty of maritieme volksmuziek, het Sint Piterfeest in Grou, de Siroopwafels bakken, het Spekkedikken bakken, de Stads- en dorpsomroepers, het Steenwerpen, de Straatexploitatie van draaiorgels en het Strao rijden vinden we, dankzij de initiatiefnemers Rogier Dikker en Mijndert de Graaff van het Heerenschip en Johan Dibbets en Magda Franken van de Nadenos, op deze lijst de Spitsenvaart op de Noord-Zuid scheepvaartroute terug op de site https://www.immaterieelerfgoed.nl/page/449/de-complete-inventaris-als-lijst
Wat is immaterieel erfgoed?
Immaterieel erfgoed omvat, volgens bovenstaande site, sociale gewoonten, voorstellingen, rituelen, tradities, uitdrukkingen, bijzondere kennis en/of vaardigheden die gemeenschappen en groepen erkennen als een vorm van cultureel erfgoed.
Als wezenlijk kenmerk wordt genoemd dat dit erfgoed wordt overgedragen van generatie op generatie en van persoon op persoon. Het behoort tot de basis van een gemeenschap. Immaterieel erfgoed is ‘dynamisch, levend erfgoed’.
Beschermen wat waardevol is
UNESCO is de “beheerder” van dit initiatief en wil het immaterieel erfgoed beschermen ofwel safeguarden. Beschermen wil zeggen: een toekomst geven aan immaterieel erfgoed. Dat betekent ook: een vorm vinden die ook toekomstige generaties aanspreekt en de knelpunten wegneemt die de toekomst van immaterieel erfgoed in de weg staan.
Tradities en immaterieel erfgoed zijn altijd dynamisch en in ontwikkeling. Beschermen wil NIET zeggen bewaren zoals het vroeger was. UNESCO wil van immaterieel erfgoed geen museumstukken maken.
Gunstig klimaat is verantwoordelijkheid van de overheid.
Hoewel UNESCO de verantwoordelijkheid voor het levensvatbaar houden van immaterieel erfgoed bij de gemeenschappen zelf legt, stelt zij dat de overheid wel degelijk een taak heeft. Waar volgens UNESCO individuen of groepen die zelf de traditie praktiseren verantwoordelijk zijn en er dus geen sprake is van sturing is van bovenaf (het is niet de bedoeling dat de overheid bepaalt hoe onze traditie eruit moet zien) heeft de overheid zich wel verplicht om bij te dragen aan een gunstig klimaat waarin immaterieel erfgoed kan gedijen.
Tips
Daarom een paar tips voor deze overheid, een paar knelpunten die even weggewerkt moeten worden omdat die de toekomst van dit immateriële erfgoed in de weg staan:
(opzettelijk) onmogelijke CCR eisen, (toekomstige) onmogelijke “vergroeningseisen”, extreme hoeveelheid controles en exorbitant hoge boetes, verdwijnende ligplaatsen, oprukkende bewoning op (eventuele) laad- en losplaatsen, belemmeringen als spertijden en beperkingen bedieningstijden kunstwerken, achterstallig onderhoud vaarwegen en kunstwerken, blokkeren van pogingen de markt transparanter te maken etc. etc.
Net als UNESCO willen wij de spitsenvaart niet tot museumstuk maken, we willen de spitsen zien varen. Liefst met lading, liefst voor een redelijk tarief (overigens geldt dat natuurlijk ook voor alle andere typen binnenvaartschepen), misschien is dit een stapje op weg om de schellen van de ogen van de verantwoordelijken te laten vallen?
