Algemeene Schippers vereeniging

Voor en door schippers

Politiek

Maritieme Werkconferentie

De ASV heeft een uitnodiging ontvangen van de maritieme werkconferentie die op woensdag 1 februari plaatsvond en waar de ASV met drie personen aanwezig was (Piet Bennik, Esther Lubbers, Sunniva Fluitsma) om te proberen vanuit de praktijk onze inbreng te geven. De bedoeling is dat deze 150 aanwezigen veelal van het ministerie IenM en Economische Zaken, het maritieme beleid voor de volgende twee jaar vormgeven.

Tijdens de introductie merken we dat er veel trots is op Nederland als maritiem land, maar geen enkele trots op het feit dat we zo’n grote diversiteit van de binnenvaartvloot hebben (nog wel) of de hoeveelheid tonnen die we vervoeren in Nederland en ook de EU. De branche-organisaties waren uitgenodigd maar er waren nauwelijks binnenvaartschippers aanwezig.

Ook nu weer blijkt dat iedereen praat over de binnenvaart maar nauwelijks mét de particuliere schippers in de binnenvaart. Tevens gaat men er bijna altijd van uit dat schepen altijd non stop op de Rijnvaart zitten en vervolgens daar beleid en regels op maken samen met Europese Unie en CCR, terwijl een groot deel van de binnenvaart niet op de Rijn komt of slechts op een klein deel om verder te gaan via de vele kanalen die aansluiten op de Rijn.

Zodat de schippers die vaak compleet anders werken dan de grootste rederijschepen op de Rijn, een andere vaart heeft, met veel minder personeel werkt, zich dan ook maar aan dezelfde regels en beleid moeten houden. Dit omdat de overheden uniforme regelgeving willen, en denken dat de regels van de Rijn goed zijn voor elk vaarwater. Dat frustreert , zoals ook de enorme regeldruk zonder enig onderzoek naar nut of noodzaak die niet afneemt maar ongelooflijk toeneemt. Zo lijkt het ook dat men geen, of in ieder geval te weinig belang hecht aan de andere, vaak ook kleinere vaart. Alsof men deze groep al opgegeven heeft.

Tijdens de conferentie hebben we de voor de hand liggende zaken voor het voetlicht proberen te brengen. Het punt is dat er al zo veel ideeën als “waar” in de hoofden zitten dat het alleen al veel werk kost om die vooroordelen en aannames te bestrijden en daar was trouwens ook helemaal geen tijd voor. Deze tunnelvisie is zeker ook aanwezig bij onze minister, en zo ervaren wij te vaak bij overleggen, dat onze kritieken, visies en input, als beledigend ervaren worden in plaats dat men hier zijn voordeel mee doet en serieus bekijkt of er terechte opmerkingen zijn.

Zomaar wat geluiden die er te horen waren:

  • Beleidsmedewerkster opende het ronde-tafel gesprek met de woorden dat er veel sneller dan op de weg onbemand gevaren gaat worden,
  • Ook kwamen de zwemvesten voorbij: en “die schippers maar klagen dat pleziervaart het niet hoeft, wij zijn als schippers professionals waar klagen we over!”
  • De geluidseisen: dat die tegen worden gehouden door bepaalde groepen,
  • Er werd beweerd dat schepen van 70/80 jaar oud de innovatie tegenhouden,
  • Er moet geen haalplicht zijn voor de controlerende instanties maar een brengplicht,
  • Varen als way-of-life is onprofessioneel, en zo nog meer bla bla
  • “We moeten meer samenwerken”
  • “De papa-mama-bedrijfjes zorgen ervoor dat het niet goed gaat in de binnenvaart”
  • Oude schepen zijn vuil, etcetera
  • We moeten digitaliseren, innoveren, vergroenen en professionaliseren

Al met al denk je “doen we wel eens wat goed?” Ik denk van wel, immers worden er vele tonnen vervoerd. Waar zou Nederland zijn zonder binnenvaart? Maar wanneer je als overheid enkel de regels opschroeft (alsof er anders niks goed gaat) en lijsten opsomt van wat er nog meer moet veranderen en verbeteren en zo, geeft zij een duidelijk signaal af, wat wij onterecht vinden.

Als wij weggezet worden als pappa-mammabedrijven, is dat zeer denigrerend en beledigend! Het is toch echt zo dat heel het MKB uit familie bedrijven bestaat, die toch erg bepalend zijn voor de Nederlandse economie, draait niet half Nederland op het MKB? En dat is voor de particuliere binnenvaart niet anders. Waarom deze minachting?

Bij het onderwerp ‘concurrentiekracht binnenvaart’ hebben wij erop gewezen dat de particuliere binnenvaartschipper geen kans maakt tegen multinationals als Imperial en dus ook niet in een samenwerkingsverband. Daarom hebben we werkelijke markttransparantie nodig, waarbij opgemerkt moet worden dat de vertegenwoordiger van de EVO daar positief op reageerde, of was dat theater?

De ASV heeft benadrukt dat samenwerken ook een doel moet hebben. Toen maar gezegd bleef worden dat het doel ‘het voortbestaan van de binnenvaart’ voldoende moest zijn om samen te werken, hebben wij namens de ASV duidelijk gemaakt dat we het zat zijn steeds te horen dat schippers niet samen zouden willen werken. Dat wij in het verleden meermalen hebben bewezen dat wij dat willen en kunnen maar dat het dan niet mag van de ACM en we van overheidswege worden gedwongen te stoppen met een samenwerking die wel ergens toe leidt (schippersbeurs, EUBO). Schippers kregen te veel marktmacht zei men: maximaal 500.000 ton mag een samenwerkingsverband behelzen, terwijl Imperial (goed voor 20 miljoen ton lading) een soort Agora heeft met eigen veilingmeester die bepaalt of een reis doorgaat of niet. Wij hebben op dit moment geen vrije markt.

Iedereen heeft het er over dat de binnenvaart moet digitaliseren, met welk doel is niet benoemd, wij haakten in op Agora, immers vanuit je stuurhut met gebruik van internet de veilingsite bekijken en op vrachten bieden, dat is digitaliseren en door minder leegvaart is het minder belastend voor het milieu. Als uiteindelijk de binnenvaart meer verdient door Agora, is vergroenen ook haalbaar. Misschien is er geen bevrachter meer nodig dus betere vrachten voor de schipper.

De ASV heeft net als BLN in dit kader ook gepleit voor (Europees, integraal) vervoersbeleid. Wij hebben het Europese witboek genoemd waar ondanks de vele files op de snelwegen, nagenoeg niets mee gedaan wordt.

Bij het onderwerp ‘bereikbaarheid Nederland’ is er vanuit de ASV aangegeven dat wat ons betreft de drempels voor de binnenvaart alleen maar groter worden. Drempels als spitssluitingen en beperkte bedieningen van kunstwerken, et cetera. Dit was niet wat men wil horen, want we moeten het vooral over nieuwe grote projecten hebben waardoor er nog meer tegelijkertijd vervoerd kan worden.

Dat men tegelijkertijd heel veel aan het verliezen is, dringt niet door en had ook de interesse niet van de meeste aanwezigen. Het feit dat de kleine binnenvaart verdwijnt, kan niet rekenen op grote aandacht. Ook hebben we wederom het belang van de spuisluis Terneuzen benadrukt, ondanks de kosten van 20 miljoen. Het is niet te geloven dat anno 2017 men de keuze heeft gemaakt dat die er niet moet komen, en bij hoog en laag water de sluis gesperd wordt.

Innovatie blijkt een doel op zich. Waar die innovatie toe leidt of wat de prijs is (zie de ‘bakjes van Weyts’) lijkt er niet toe te doen.
Ronduit schokkend vond ik het dat tijdens de Maritieme Conferentie nauwelijks één ambtenaar iets wist van het feit dat zo’n groot deel van de binnenvaartvloot op korte termijn verdwenen zal zijn en daarmee de haarvaten van de vaarwegen nutteloos worden voor vervoer over water. Laat staan dat men ook nog maar gehoord had van iets (wat toch zo’n grote impact op het bestaan van de particuliere binnenvaartschipper heeft) als de CCR.

De ASV vraagt zich af: Waar is de strategie van IenM dan op gebaseerd?

In de wandelgangen heeft de ASV daarover nog een gesprek gehad met een senior beleidsmedewerker van het ministerie (Rijnvaartcommissaris) waarbij de ASV uitsprak dat wij niet begrijpen hoe het ministerie van IenM willens en wetens in hun cijfers, prognoses en verwachtingen nergens rekening houdt met het verdwijnen van in ieder geval de binnenvaartvloot tot 1.000 ton, op redelijk korte termijn. Dan is het antwoord: “Ik heb mijn best gedaan.” En: ”In België hebben ze dat probleem opgelost.” (doelend op de bakjes van Weyts).

Als de ASV dan de vraag stelt hoe die bakjes een reis naar Lyon zouden volbrengen zonder woning, wc of zelfs maar drinkwater, worden we wat ongeloofwaardig aangekeken. Een antwoord komt er niet.

Dit was een impressie van deze dag. Vrolijk zijn degenen die er namens de ASV waren niet van geworden. Maar welke conclusies er getrokken zijn uit deze werkconferentie? Daarover werden we in het ongewisse gelaten.