Algemeene Schippers vereeniging

Aan: Tweede Kamer der Staten-Generaal
Vaste Kamercommissie van Infrastructuur en Milieu
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

Betreft: Marktsituatie binnenvaart 2015, geen werkzame markt in de binnenvaart.

Rotterdam, 15-01-2015

Geachte commissie,

Via deze weg willen wij, de Algemeene Schippers Vereeniging, de vaste Kamercommissie van Infrastructuur en Milieu berichten over de huidige situatie in de markt van binnenvaartvervoer. Het is nu circa. 6 jaar geleden dat in navolging van de algehele economie de crisis uitbrak in de binnenvaart. Alhoewel de vervoersmarkt zich lichtelijk hersteld heeft in 2014 (groei in de volumes en minder slechte vrachtprijzen) in het kielzog van de algehele economie, is er nog geen reden om uit te spreken dat ‘het lek boven is’. Het grootste deel van de binnenvaartondernemers heeft te kampen met torenhoge schulden, gestaag oplopende kosten en opbrengsten die naar schatting 30% onder het niveau liggen die nodig is voor een verantwoorde bedrijfsvoering.

In die zin is het prijzenswaardig dat in de crisisjaren de meeste binnenvaartondernemers het hebben volgehouden en het aantal omgevallen bedrijven tot dusver beperkt is gebleven ten opzichte van andere sectoren. Wij hebben echter het afgelopen jaar een aantal constateringen gedaan die direct het gevolg zijn van de problematische situatie waar de binnenvaart in terecht is gekomen eind 2008. Wij zijn van mening dat er reden is tot grote zorg om hieronder genoemde constateringen:

Er worden meer schepen door banken onderhands of via veilingen verkocht om op die manier hun balansen te kunnen opschonen. Deze werkwijze gaat gepaard met een waardedaling van 20 tot 30%. Deze schepen kunnen vervolgens voor een goedkopere kostprijs de concurrentie aan in een toch al zwakke markt met als gevolg een neerwaartse spiraal die nog meer binnenvaartondernemers zal opbreken de komende jaren.

Door overnames onder verladers en bevrachters de afgelopen jaren is de onderhandelingspositie van de binnenvaartondernemers nog verder verzwakt en de invloed van verladers en bevrachters op de marktwerking groter geworden. Daarnaast hebben de grote verladers de afgelopen jaren voldoende bespaard op transport om te investeren in schepen en daarmee eveneens hun invloed op de markt vergroot.

Verladers en overheid leggen de binnenvaartsector investeringen op in kwaliteit, betrouwbaarheid, veiligheid en duurzaamheid waarvoor twijfelachtig is of de vervoerende ondernemers daar ook voor worden beloond. Immers is de algemene gedachte van zowel de verladers als de overheid dat vervoer vooral goedkoop moet zijn. Deze constateringen zijn slechts voorbeelden van wat de gevolgen zijn van wat wij meerdere malen hebben aangegeven bij de overheid en parlement:

***Er is geen werkzame markt in de binnenvaart.***

In de crisisjaren zijn er diverse onderzoeksrapporten verschenen van uiteenlopende partijen die deze stelling bevestigen. Het terugtrekken van de overheid, na 60 jaar intensieve bemoeienis, uit de binnenvaartvervoersmarkt heeft tot problemen geleidt die niet zijn op te lossen zonder dat de overheid daar een verantwoordelijkheid in neemt.

In een Europa waar de gedachte van meer markt en minder overheid overheerst is deze boodschap voor veel politici niet fijn om te horen. Het valt echter moeilijk te ontkennen gezien de verschenen rapporten en hoe het de binnenvaart is vergaan sinds het terugtrekken van de overheid. Daarbij is wat de overheid voorzien had als alternatief voor overheidsbemoeienis, het opzetten en in stand houden van samenwerkingsverbanden door de binnenvaart, een niet uit te voeren missie gebleken.

Voor nadere informatie over het waarom de binnenvaartmarkt niet werkzaam is, wijzen wij de commissie op de bij dit schrijven gevoegde toelichting. Gelukkig zien wij ook ontwikkelingen die in de toekomst positief kunnen bijdragen aan een markt die werkzamer is dan de huidige. Wij zien dat in de kostprijswetgeving die in België van kracht is geworden en het voorstel van de Europese Schippers Organisatie (ESO) om een Europees Markttransparantiesysteem op te zetten. Wij ondersteunen deze initiatieven in het belang van een goede toekomst voor de binnenvaart.

Wij hopen met dit schrijven dat de commissie de stelling dat de binnenvaartvervoersmarkt niet werkzaam is wil onderschrijven en zich in wil zetten om eerder genoemde initiatieven op internationaal niveau gestalte te geven.

Wij hopen tevens de commissie hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Hoogachtend,

Bestuur ASV

 Toelichting