Algemeene Schippers vereeniging

"Het Ware verhaal"

Beste mensen.

Hartelijk welkom op deze openbare ASV vergadering. Een vergadering waar we graag als bestuur, denktankleden, ASV leden en donateurs met elkaar en andere geïnteresseerden van gedachten wisselen. Maar we willen ook van de gelegenheid gebruik maken u op de hoogte te stellen van een aantal zaken.

Zo is de ESO is zich aan het herbezinnen. Er komt een andere structuur en nieuwe statuten. Daar is men nu al een tijd over bezig. Maar wat weten de schippers eigenlijk over deze Schippersorganisatie? En wat heeft deze organisatie de afgelopen 5 jaar effectief bereikt? Wat zouden de schippers uit wiens naam men spreekt eigenlijk willen?

En mag de ESO dan nog wel ESO heten? Is het nog wel een schippersorganisatie? En moet de ASV van binnenuit de ESO proberen toch nog die schippersstem te laten horen of is dat verloren energie en kunnen we die beter op een andere wijze inzetten? En hoe zou dat dan moeten gebeuren? Al die vragen stelden wij onszelf en hebben we geprobeerd met elkaar te beantwoorden.

Want Europa wordt steeds belangrijker in ons bestaan. Maar ook Europa heeft dezelfde slimme strategie als we in Nederland zien: alle partijen met tegengestelde belangen moeten het eens zijn anders doet Europa niets. Is dit slim? Wel als je nergens verantwoordelijkheid voor wilt nemen dan “laat je de markt zijn werk doen”. Dan zeg je dat ESO op één lijn moet zitten met de EBU. De ASV denkt dat als er op die manier al ooit eenheid zal komen dat eenheid in matheid zal zijn, zoals Ger Veuger het noemt en Europa dan nooit bang hoeft te zijn dat de positie van de particuliere schipper sterker wordt. Maar u kunt daar anders over denken natuurlijk. We horen uw argumenten graag als dit onderwerp aan de orde komt.

En zo zie je dat er al jarenlang een stoelendans plaatsvindt rond het Reservefonds van 32 miljoen. ESO en EBU konden het over niet één punt eens worden wat de besteding van de gelden betrof, behalve….om 6 miljoen Euro binnenvaartgelden in een door henzelf op te richten en te beheren fonds te stoppen. En daarom moet de binnenvaartvloot vergroenen. Dus als wij het goed begrijpen krijgen ESO en EBU zelf 6 miljoen door een ander (de schipper) te laten presteren. Sommigen zouden het slim noemen, iemand uit Brussel noemde het “passieve corruptie”. Maar wat vinden wij ervan, wat vindt u daarvan? En wat zouden we daar dan eventueel aan willen doen? En wat betekent dat voor een eventueel lidmaatschap van de ESO voor de de ASV? Willen wij dan überhaupt wel deel uitmaken van een dergelijk organisatie?

En hoe komt het toch dat die organisaties zo weinig structureel voor elkaar krijgen terwijl we zien dat als de boeren de straat op gaan, los van welke organisatie dan ook, Europa meteen begrip heeft en in de buidel tast, hoe marginaal ook? En is het zo dat het verstandig zou zijn van de ASV om weer deel uit te willen maken van de ESO of juist niet? We hebben het er vanochtend over gehad met de leden, we zullen u vanmiddag op de hoogte brengen en de kans geven uw vragen te stellen en mening te uiten hierover.

Want hoe behartigen we de belangen van de particuliere schipper in de binnenvaart het beste? Dat is waar het de ASV om gaat. Is het dan zo dat we alleen maar iets bereiken als we met alle spelers in de hele sector met alle tegenstrijdige belangen van dien met één voorstel komen? Is dat werkelijk waar?

Ik denk van niet, maar wat denkt u?

En dan als een duveltje uit een doosje komt de heer Kris Peters, vice premier van België op nota bene een ESO jubileumviering precies dat zeggen wat de ESO zou moeten zeggen. In de Binnenvaartkrant lees ik dat hij zegt;
‘Zelfstandige ondernemers hebben, evengoed als consumenten, recht op bescherming tegenover grote klanten of leveranciers. Door een situatie van onevenwicht staan ze niet op voet van gelijkheid. Ik zal werk maken van die bescherming.’ Dat zei Kris Peeters maandag 28 september tijdens de viering van het 40-jarig bestaan van de Europese Schippers Organisatie. En vervolgens, ik citeer uit de Binnenvaartkrant:

De Belgische vicepremier en minister van Werk, Economie en Consumenten noemde de landbouw (‘die onder de kostprijs moeten verkopen’) en horecaondernemers (‘die met handen en voeten gebonden zijn aan brouwerijcontracten’). Ook in de binnenvaart is die ongelijkheid volgens hem aan de orde: van de individuele zelfstandige schipper tegenover de machtige verlader, die niet zelden een multinational is.

Peeters wil niet op voorhand alles van bovenaf opleggen. Binnen economische sectoren krijgen partijen eerst de kans onderling tot afspraken in bijvoorbeeld gedragscodes te komen. ‘Om zelf orde op zaken te stellen. Kunnen of doen zij dat niet, dan zal ik wel een regelgevend kader opleggen dat tot meer evenwicht moet leiden.’

Tot zover het citaat. Dat is wel even iets anders dan constant te horen krijgen “de sector moet het zelf doen”. Je ziet hier dat politici best hun eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen, als ze maar willen. Maar België heeft niet bepaald een medestander hierin in de Nederlandse minister, dat weten we ook allemaal.

Maar bij dat alles vraag ik me toch af: waar blijft de ESO nu? Welke voorstellen heeft zij die dit onevenwicht tegengaan? Aan welke gedragscodes denkt zij? En waarom horen wij daar niets over? En hoe verhoudt zich dat alles met de steeds nauwere samenwerking met de EBU en hoe verhoudt zich dat met het feit dat binnen een van de leden van de ESO bevrachters vertegenwoordigd zijn? Het is aan beleidsmakers om de verantwoordelijkheid te nemen genoeg informatie te verzamelen en van daaruit de juiste keuzes te maken. Maar het zijn wel hun eigen keuzes waar ze zelf verantwoording voor moeten durven en willen dragen.

Zij bepalen of ze de grote lobbyisten geloven die rapporten hebben waaruit zou blijken dat een vrachtwagen milieuvriendelijker is dan een binnenvaartschip. Of niet natuurlijk. Je mag als bestuurder ook best je eigen verantwoordelijkheid nemen in plaats van tegen alle partijen te roepen dat ze dan ook maar meer moeten lobbyen. Màg die verantwoordelijkheid nemen? Nee, MOET! Want zij hebben het vertrouwen van de burgers gekregen om gewogen beslissingen te nemen voor ons aller belang. En dat vertrouwen mag niet beschaamd worden met het argument “maar hun lobby was sterker dan die van jullie”.

Want alles begint al bij het willen weten, en dus informatie willen verzamelen. Aan ons de taak om ervoor te zorgen dat beleidsmakers en schippers het ook KUNNEN weten.

Maar zoveel begrip als de Belgische beleidsmakers keer op keer ten toon spreiden richting de positie van de particuliere schipper in de binnenvaart, zo weinig compassie voel ik bij onze eigen Nederlandse Minister Schultz en haar ambtenaren tegenover de situatie in de binnenvaart.

Want als je dan ziet dat er bij de binnenvaartsector juist de overleggen geschrapt zijn waar we eens met verschillende partijen van gedachten kunnen wisselen dan zie je dat het Ministerie IenM in ieder geval niet op die informatie zit te wachten. Keer op keer nodigt de ASV de vertegenwoordigers van het ministerie uit, om op onze vergaderingen te komen of bijvoorbeeld bij het symposium over de marktwerking in de binnenvaart aanwezig te zijn. Vindt men het niet nodig om de informatie aan de bron, bij de schippers, op te doen, of zijn er andere redenen van hun opvallende afwezigheid? We horen het graag.

Dat gebrek aan sectorbreed overleg leidt tot een hoop onvrede en werk achteraf. Zo worden er opeens 10 maal hogere boetes geheven zonder dat dit met de diverse partijen is overlegd, over het ligplaatsenbeleid kun je niet in groter verband spreken, er is geen overkoepelend beleid voor de binnenvaart. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor spitssluitingen en dergelijke dus moet je klachten en zienswijze indienen, bij hoorzittingen op komen draven “even langs komen voor een gesprekje” bij de diverse instanties, de diverse politieke partijen op de hoogte stellen, meedenken met Kamervragen over die onderwerpen etc. we doen het allemaal natuurlijk, maar dat is allemaal helemaal niet nodig. Als de Minister even via haar ambtenaren haar voelhorens uit had willen steken had ze volgens de ASV kunnen weten op welk weerstand bijvoorbeeld de huisvuilabonnementen zouden stuiten. Ook de veranderende rol van politie en Rijkswaterstaat is nergens aan de orde gesteld en zo kunnen we nog even doorgaan.

Ondertussen zijn er tal van overleggen waarbij onze aanwezigheid en/of zienswijze wordt gevraagd op vele deelgebieden en zijn er organisaties zoals de ESO die zojuist haar 40 jarig bestaan heeft gevierd, waarbij wij ons eventueel zouden moeten aansluiten. Of niet? Bij al deze zaken moeten wij als organisatie constant afwegen: hoe behartigen wij de belangen van onze leden en van de schippers in de particuliere sector het best? Juist wel aansluiten om mee te kunnen praten, of juist niet omdat we niet monddood gemaakt willen worden? Gaan we bilateraaltjes aan met mensen op invloedrijke posities of spelen we de dingen open en bloot en houden we ons handelen transparant? Waar is de schipper het meest bij gebaat?

En daarnaast spelen dan natuurlijk nog alle politieke spelletjes en oneiglijke motieven een rol. Want wat is waar? Het klinkt natuurlijk allemaal zo mooi als er ferm geroepen wordt dat wij voor onze eigen veiligheid zwemvesten aanmoeten. Maar als er tegelijkertijd midden op het hoofdvaarwater een groep jongeren met hun bootjes dobberen, zegt de politie die een bekeuring uitschrijft voor de schipper dat dat niet erg is want dat doen ze “voor hun plezier”. En hoe geloofwaardig zijn handhavers als ze zelf de wetten en regels aan hun laars lappen? Met schepen zonder geldig certificaat rondvaren, veel te hard varen en marifoonoproepen niet beantwoorden? Daarover zullen we in deze vergadering dieper in gaan.

Wat is waar?
Schepen moeten CCR 2 motoren plaatsen vanwege het milieu maar we weten inmiddels dat dit geen of nauwelijks milieuvoordeel oplevert. Toch wordt er doorgegaan op de ingeslagen weg. Ondertussen zie ik op een reportage dat een jacht in Zuid Frankrijk zo’n 1.000 tot zelfs 2.000 liter per dag erdoor heen draait. Daarvoor gaan wij met honderden tonnen aan goederen helemaal naar Zuid-Frankrijk. Het zijn de keuzes die men maakt, mensen. Doe je iets echt, of alleen maar voor de bühne?En dan hebben we het nog niet eens over de fraude met milieucijfers waar wij al lang voor waarschuwen als men ons zegt dat de vrachtwagen inmiddels schoner zou zijn dan het binnenvaartschip. Volkswagen is ongetwijfeld niet de enige speler die zich daaraan bezondigt.

Wat is waar?
Zo roept de VNF hard dat het milieu zo belangrijk is en dat schepen groener moeten worden. Maar ondertussen worden de vaarwegen niet onderhouden, sterker er gaat nog eens 70% gekort worden op het onderhoud aan de kleine kanalen. En zo laten schepen tientallen tonnen achter omdat er geen doorkomen meer aan is op de kanalen en gaan ze op sommige plekken nog maar 1 kilometer per uur. Maar de motor draait door. Enig idee hoe milieuvriendelijk dat is? Daar helpt geen euro 6 norm aan.

Wat is waar?
Ook Nederland kan er wat van. Minister Schultz blijft maar zeggen dat die paar zaken uit het moratorium de schepen respijt geven tot 2020, terwijl we natuurlijk allemaal weten dat dat niet zo is en er aan de lopende band schepen gesloopt worden of als woonschip uit de beroepsvaart genomen worden, zoals wij voorspeld hadden. Maar Nederland houdt geen gegevens bij dus hoeft ook geen verantwoording af te leggen. Ook daarbij is er een gebrek aan transparantie.

En helaas kan men de hele vloot oudere en in het bijzonder kleinere schepen niet ontzien wat betreft de CCR regelgeving. Hoeveel moties er ook zijn aangenomen. Nee, Duitsland houdt het tegen, zegt het ministerie. Duitsland die nog maar liefst 85 schepen heeft onder de 1.000 ton. Duitsland die de eigen vloot heeft zien dalen en waarbij inmiddels nog 588 binnenvaartbedrijven actief zijn. 588! Dat is als ik het goed heb, nog geen 10% van de Nederlandse vloot. Duitsland die net als andere ons omringende landen heel anders omgaat met het uitvoeren van die CCR regelgeving, maar dat weet de minister ook al lang. Maar ook hierbij is er weer geen transparantie. Want als de ASV dit bij bijeenkomsten aankaart zegt het Ministerie IenM keihard dat men ervan uitgaat dat andere landen zich aan dezelfde regelgeving houden. Maar is dat waar? Wij weten beter en ongetwijfeld het ministerie ook. De vraag komt elke keer bij mij op: WAAROM laat Nederland dit allemaal gebeuren? Hoe past dit in het Nederlands beleid? En die WAAROM-vraag blijft de ASV stellen. Ten behoeve van onze leden, ten behoeve van de Nederlandse binnenvaart.

In ieder geval weten wij dat de ASV bij de feestelijkheden rondom het 200-jarig bestaan van de CCR expliciet NIET uitgenodigd was. Ook niet nadat wij dat opgemerkt hadden bij een overleg waar dit nota bene genoemd werd op het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Kennelijk wordt transparantie niet altijd op prijs gesteld! Wij daarentegen zijn niet kinderachtig en nodigden voor het symposium alle betrokkenen van het ministerie IenM uit en dat zullen we blijven doen. Want wij willen wel graag de discussie aan en hebben daar heel wat kroketten voor over.

En wij zullen die WAAROM vraag blijven stellen en we zullen met tegenvoorstellen blijven komen.

En daarom is het van groot belang dat nog meer schippers het nut van de ASV onderkennen en lid worden. We zijn er trots op dat we als organisatie tegen de stroom in blijven groeien. Dat betekent dat schippers hoop blijven houden dat er wel iets kan veranderen. We willen dat de ASV groeit omdat al de inzet van die actieve leden steun kan gebruiken van de schippers wiens stem wij vaak laten horen. Zodat we met elkaar in discussie blijven, ervaringen en meningen uitwisselen en eventueel afspraken maken. Want ook dat hoort erbij, we doen het met elkaar: het adagio is niet voor niet Schippers voor Schippers. Daar mag u ons aan houden, daar houden wij u ook aan!

Goede vergadering.