Voor en door schippers
Categoriën
Sociale Media

Bijeenkomst pilot veilingsysteem AGORA

Op 22 mei vond er een bijeenkomst plaats over de motie Smaling/Jacobi inzake een pilot met het AGORA-veilingsysteem.

Op 23 februari 2017 is een motie aangenomen in de Tweede Kamer waarin de regering verzocht wordt om de binnenvaartsector te ondersteunen met het opstarten van een pilot met het AGORA-veilingsysteem voor de duur van twee jaar, zich daarbij te richten op de spotmarkt, te zorgen dat de marktmeester een onafhankelijke positie krijgt en de resultaten van AGORA te monitoren. Daarnaast wordt de regering in de motie verzocht om de Tweede Kamer te informeren over de ontwikkelingen rondom de pilot met het AGORA-veilingsysteem.

De tekst van de motie geeft nog onvoldoende houvast voor de invulling van een pilot. Daarom wilde het ministerie de betrokken partijen uitnodigen om in een gesprek meer inzicht te krijgen in de marktintransparantie in de spotmarkt en de manier waar op de pilot vormgegeven zou moeten worden.
Ter vergadering is de Algemene Schippers Vereniging (ASV), als pleitbezorger van een veilingsysteem en initiator van de discussie in de gelegenheid gesteld om een nadere toelichting te geven op het probleem en de gewenste oplossing, waarna een gedachtewisseling kon plaatsvinden.
Aan het overleg hebben vertegenwoordigers van de volgende organisaties deelgenomen: ASV, Koninklijke BLN-Schuttevaer, CBRB, EBU en EVO.
De bijeenkomst was “zoals te verwachten”.

De voorzitter van de vergadering (het afdelingshoofd binnenvaart en vaarwegen van het Ministerie Infrastructuur en milieu) benadrukte bij aanvang van het overleg diverse malen dat de minister de motie had afgeraden maar dat hij toch aangenomen is.

De ASV heeft daarna kort uiteengezet wat die motie nu eigenlijk inhoudt en op welke manier AGORA gestalte zou kunnen krijgen, waarom het van belang is en wat eventueel de voordelen zouden zijn.

Maar in plaats van samen kijken hoe de motie uitgevoerd moet worden werd er nu de discussie gevoerd die wij al veel eerder wilden voeren: willen we dit eigenlijk wel?

Alle aanwezigen spreken uit markttransparantie te willen maar vervolgens wil men eigenlijk niets. We mogen best zo’n veilingsysteem beginnen (als ASV) maar dan wel op vrijwillige basis. De ASV reageerde daarop dat we daarmee niets oplossen. Gewoon nog weer een systeem erbij helpt niets, en als niet de hele spotmarkt (droge ladingschepen, zo’n 20%) meedoet dan is er nog geen transparantie.

De voorzitter benadrukte dat de Minister zeker niet voor een veilingsysteem zou zijn als het niet op vrijwillige basis was. Maar, volgens de visie van de ASV, de Minister is nu ook tegen deze motie, ook als het wel op vrijwillige basis zou zijn, dus die blijkt sowieso tegen deze motie te zijn. De ASV zegt dan weer: “daar is nu juist een motie voor, om een minister die niet iets niet wil, maar de meerderheid van de Kamer wil het wel, op te dragen tot een bepaalde werkwijze over te gaan”.

BLN kan tijdens deze bijeenkomsten kennelijk geen uitspraken doen, blijkt ook nu weer, want men vertegenwoordigt tegenstrijdige belangen. Tijdens de vergadering werd er herhaaldelijk op gewezen dat lang niet alle schippers voor dit AGORA idee zouden zijn (door de voorzitter, sprekend vanuit de BLN leden?) waarbij de ASV ter plekke de conclusie heeft getrokken dat er binnen BLN geen enkel moment is geweest dat er werkelijk een discussie over heeft plaatsgevonden en zeker niet dat bij schippers gesproken is wat zij ervan vonden. Dit werd niet tegengesproken.

Omdat de voorzitter bleef zeggen dat zij veel geluiden van schippers kreeg dat die er niet veel in zagen schoot dat de ASV in het verkeerde keelgat. De ASV herinnerde de aanwezigen eraan dat de ASV twee keer per jaar het ministerie uitnodigt op onze vergaderingen waarbij nooit iemand aanwezig was, dat er ook niemand aanwezig was op de georganiseerde conferentie over Marktwerking die de ASV samen met Ons Recht heeft georganiseerd in Dordrecht, dat er op geen enkel moment door anderen dit onderwerp op de agenda is gezet waarbij de ASV gevraagd is een toelichting te geven. Er heeft buiten de ASV om geen enkele discussie plaats gevonden, laat staan een peiling van meningen, maar toch vindt de voorzitter vanuit het ministerie Infrastructuur en Milieu dat men kan oordelen over het feit of schippers dit wel of niet zouden willen. Maar waar men die opvatting door gestaafd heeft? Men kan het niet noemen. Zelf hebben wij wel een enquête gehouden op de beurs, verleden jaar, waar 80% van de schippers hier achter bleek te staan (overigens ook bij de poll van de Scheepvaartkrant).

De reactie van de ASV was dat het dan wel opvallend was dat bij de bijeenkomst voorafgaande aan de donderdagbeurs (in Gorkum) over de rol van bevrachters (willen we een Belgisch of een Nederlands bevrachtingssysteem?) de aanwezige schippers (GEEN ASV leden) kozen voor de Belgische variant (daarbij is de bevrachter GEEN handelaar maar makelaar en mag alleen maar een commissie opstrijken tot max 10%), met een wettelijk systeem, transparantie en dat allemaal VERPLICHT. AGORA werd tijdens die bijeenkomst helemaal niet negatief beoordeeld en toen de ASV de kans kreeg het uit te leggen wat het nu echt was, was er wel degelijk draagvlak voor.

De ASV heeft in het verleden (en dat hebben we in dit overleg ook aangehaald) aan BLN meermalen gevraagd, laat ons nu eens in gesprek gaan met de schippers om uit te leggen wat het is, als ze het niets vinden weet de ASV dat ook. Maar kennelijk wilde BLN dat niet. Men heeft het genegeerd tot de motie kwam en er opeens een pilot moet komen, nu moest men wel in gesprek. Nu pas, na dit gesprek stelt BLN de leden op de hoogte van het feit dat er over AGORA gepraat is, en wel met de conclusie dat het AGORA overleg “niet veel oplevert”.

Ook opvallend was dat in dit gesprek de EBU aanwezig was omdat internationaal varende schippers er ook mee te maken zouden hebben, maar waarom de ESO er dan niet was?

De Evofenedex vindt net als alle anderen dat er meer transparantie moet komen maar vindt de verplichting die aan het veilingsysteem hangt maar niets. Kortom, men betwist niet dat het volgende aan de hand is:

  • WEGEN SLIBBEN DICHT 
  • BINNENVAART BLIJFT TERREIN VERLIEZEN 
  • BINNENVAART KAN NIET (VOLDOENDE) INVESTEREN
  • SCHIPPERS HEBBEN GEEN VERTROUWEN IN DE TOEKOMST: DAT HEEFT GROTE EFFECTEN
  • DE DIVERSITEIT VAN DE VLOOT WORDT AANGETAST
  • ZELFREGULEREND VERMOGEN WERKT NIET (VOLDOENDE) IN DE BINNENVAART

Maar (zoals wij het hebben gesteld) men wil geen verantwoordelijkheid nemen om daar dan ook beleid op te zetten. Kortom: men legt de motie naast zich neer.

CBRB vertelde nogmaals dat de schippers meer moeten samenwerken. De ASV heeft EUBO en de schippersbeurs aangehaald: als samenwerken echt lijkt te gaan leiden tot een sterkere positie van de particuliere schipper wordt alles uit de kast gehaald om die samenwerking te niet te doen, of te verbieden, tot aan schippers boycotten (en dus brodeloos maken) aan toe om dat tegen te gaan. Kortom: samenwerking heeft volgens de ASV alleen zin als er een doel is en de randvoorwaarden het mogelijk maken dat dat doel bereikt kan worden.

De ASV heeft ook gezegd dat we niet bepaald onder de indruk zijn van de 40 (of 50?) schepen die aangesloten zijn bij de PTC waar voortdurend mee geschermd wordt als zou het een successtory zijn. Dat stelt natuurlijk niets voor op de 2.500 schepen in de droge lading. Zeker niet gezien de machtspositie en grootte van bevrachters

Grote bevrachters zijn:

  • Imperial (in Zuid-Afrika beursgenoteerd; omzet 6,6 miljard in Jun11),
  • Rhenus (dochter van Rethmann; 9,3 mrd euro omzet in 2010),
  • Peterson (omzet onbekend; netto winst PPF Participatie Fonds 13.5 miljoen in 2010) en
  • CFNR (omzet 179 miljoen in 2008; dochter van ArcelorMittal; 58 miljard omzet in 2010). Met veel onafhankelijk opererende bevrachtingkantoren veel invloed hebbend op de markt.

Verder bleef men zeggen dat dit ingrijpen in de markt is, terwijl de ASV duidelijk maakte dat er in de visserij eigenlijk hetzelfde gebeurt en daar kan het toch ook. Maar daar werd verder niet op in gegaan.

De ASV heeft uiteindelijk gesteld dat als AGORA op vrijwillige basis ingevoerd zou worden wij daar geen heil in zien. Het is aan de minister om te bepalen wat er nu met die motie gebeurt.

We zijn niet teleurgesteld over het feit dat dit zo gaat, we hadden (helaas) niet anders verwacht. We hebben in de afgelopen periode gezien dat door alle partijen het hele AGORA verhaal genegeerd werd. Dat er opeens een aangenomen motie lag heeft de partijen gedwongen er over te praten. Daarbij was de bedoeling van dit overleg te bespreken HOE AGORA ingevoerd moet worden. Maar de hakken gaan in het zand, en men weet natuurlijk dat als dit op vrijwillige basis gebeurt je de angel en de kracht uit het hele AGORA en markttransparantie idee haalt. Dan kunnen de andere partijen natuurlijk zeggen “wij willen wel maar op vrijwillige basis”, dat is volgens de ASV hetzelfde als “we willen niet maar dat willen we niet zo zeggen”.

Een veiling op vrijwillige basis daar hadden we natuurlijk geen motie voor nodig.

We vinden wel dat de democratie inmiddels met voeten wordt getreden omdat zo ongeveer geen enkele motie die onze positie kan verbeteren wordt uitgevoerd.

Kortom: wij als ASV hebben onze best gedaan om de situatie van de binnenvaart bespreekbaar te maken en een begin van verbetering tot stand te brengen. Wij staan daar duidelijk helemaal alleen in.
Het is treurig dat zelfs zoiets simpels binnen de kaders van de vrije markt als een veilingsysteem op zoveel weerstand stuit.

Het is ook heel treurig dat de diversiteit van de binnenvaartvloot teloor gaat, de wegen nog voller zullen komen te staan, de jongeren niet meer zullen kiezen voor een toekomst in de binnenvaart en bedrijven gedwongen zullen worden om over te stappen op vervoer over de weg.

Maar als de betrokkenen allemaal alleen maar blijven zeggen dat men niets wil en “de schippers het zelf moeten doen” (hoe dan?), dan ziet de toekomst er heel somber uit.